18 Şubat 2022 tarih ve 31754 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 28 Haziran 2014 tarihli ve 29044 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Fiyat Etiketi Yönetmeliğinin (“Yönetmelik”) bazı maddeleri tadil edilmiş olup işbu değişiklikler 1 Mart 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bu değişikliklerin özellikle e-ticaret ve perakende satış sektörünü etkilemesi beklenmektedir.

Güncel Değişikler:

Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir:

“b) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

c) Fiyat etiketi: Satıcı tarafından perakende satışa arz edilen mallara ilişkin olarak Yönetmelik ile belirlenen zorunlu hususlar hakkında tüketicileri bilgilendirme amacı ile kullanılan etiketi,

g) Malın birim fiyatı: Bir malın ticari teamül ile yerleşmiş satış usul ve şekillerine göre adet, uzunluk, ağırlık, alan veya hacim ölçülerinden malın türüne uygun olan ölçü biriminin net miktarıyla ifade edilen tüm vergiler dâhil fiyatını,

h) Satış fiyatı: Satılan bir malın net miktarı üzerinden hesaplanan tüm vergiler dahil peşin fiyatını veya sunulan hizmetin tüm vergiler dahil peşin fiyatını,”

n) Net miktar: Ambalajlı malın, ambalaj malzemesi ve mal ile birlikte ambalajlanan diğer malzemeler hariç miktarını,”

Böylece malın birim fiyatı ve satış fiyatının kapsamı belirlenmiş olup net miktar üzerinden vergiler dahil olarak hesaplanması gerektiği açıkça ifade edilmiştir.

Yapılan bir diğer değişiklik ise Yönetmeliğin etiket bulundurma zorunluluğunu düzenleyen 5. maddesinin ikinci fıkrasına “…Türkçe yazılması zorunludur” ibaresinin eklenmesidir. Buna göre etiket ve listelerde bulunması zorunlu hususların, yani malın üretim yeri, ayırıcı özelliği, tüm vergiler dâhil satış fiyatı ve birim fiyatı gibi bilgilerin, Türkçe olarak yazılması zorunlu hale gelmiştir.

Aynı maddeye (f) bendi eklenerek, ambalajlı malın satış fiyatından ayrı olarak ambalajın teslimine ve iadesine ilişkin depozito bedeli var ise söz konusu depozito bedelinin tutarı da etiket ve listelerde zorunlu unsurlar arasında sayılmıştır.

Yönetmeliğin 7. maddesinin birinci fıkrasına “…ambalajının yahut kaplarının üzerine” ibaresi eklenmiş olup perakende olarak satışa arz edilen mallara konulması zorunlu olan etiketlerin malın yanı sıra ambalajı veya kaplarının üzerine de yerleştirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Ticaret Bakanlığınca yapılan en önemli değişiklik ise Yönetmeliğin indirimli satışlara ilişkin 11. maddesinin birinci fıkrasındaki değişikliktir. İşbu hükmün eski hali, indirimli olarak satışa sunulan mal veya hizmetin, indirimden önceki satış fiyatının tespitinde sadece “indirimli satış fiyatından bir önceki satış fiyatı”nın esas alınacağı şeklindedir. Yeni düzenleme ise aşağıdaki gibidir;

“İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetin indirimli satış fiyatı, indirimden önceki fiyatı, tarife ve fiyat listeleri ile etiketlerinde gösterilir. İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınır. Meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin etiketlerde indirim miktarı veya oranı hesaplanırken indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınır. Bu hususlara ilişkin ispat külfeti satıcı veya sağlayıcıya aittir.”

Böylece indirimden önceki satış fiyatı, indirimli satış fiyatından bir önceki satış fiyatı değil indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat olarak belirlenecektir. Bu değişiklik ile sahte indirimlerin önüne geçilmesi ve tüketicinin korunması amaçlanmaktadır.

Ek olarak 1 Şubat 2022 tarih ve 31737 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesi uyarınca Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin 14. maddesinin üçüncü fıkrası şu şekilde değiştirilmiştir:

“Bir mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınır.  Meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin reklamlarda indirimin miktarı veya oranı hesaplanırken, indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınır. Bu hususlara ilişkin ispat külfeti reklam verene aittir.”

Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin dayanağı 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 61, 62, 63 ve 84. maddeleri olduğundan ve fakat Yönetmeliğin dayanağının 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 54 ve 84. maddeleri olduğundan yapılan bu değişikliğin, fiyat etiketlerini kapsayıp kapsamadığı noktasında soru işaretleri oluşmuştur. Uygulamadaki bu sorunu gidermek ve mevzuatı uyumlulaştırmak amacıyla da Yönetmelikte aynı yönde değişiklik yapılmıştır.

Uygulamadaki Problemler:

Yapılan son değişiklikler ile uygulamada; koşullu indirimlerde ve aynı ürünü farklı online platformlarda satan satıcıların indirimden önceki fiyat tespiti için hangi fiyatı esas alması gerektiği tartışma konusu haline gelmiştir.

Koşullu indirimden kasıt, belli bir tutarda alışveriş yapılması halinde belirli ürünlere bir miktar indirim uygulanmasıdır. Burada uygulanacak indirim miktarında, ürünün önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyatının baz alınması gerektiği savunulmaktadır.

Aynı ürünün farklı online platformlarda farklı fiyatlar üzerinden satılması halinde ise satıcıların her bir platform için kendi belirledikleri fiyat üzerinden indirimden önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyatı esas almaları gerektiği düşünülmektedir. Başka bir deyişle, aynı ürünün farklı platformlardaki en düşük fiyatı indirimden önceki fiyat tespiti için kıstas olmayacaktır.