I. GİRİŞ

2010/4 Sayılı Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (“2010/4 Sayılı Tebliğ”) 2010 yılında yayımlanmış olup mevcut döviz kuru ve ekonomik koşullar nedeniyle yakın zamanda değiştirilmiştir. Bu kapsamda, 2010/4 Sayılı Tebliğde Değişiklik Yapılması Hakkında (“2022/2 Sayılı Tebliğ”) 4 Mart 2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu 2022/2 Sayılı Tebliğ 4 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

II. ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER

Bu kapsamda başlıca düzenlemeler ve değişiklikler aşağıdaki gibidir:

1. Ciro Eşiklerinin Yükseltilmesi:

Rekabet Kurumu, yalnızca büyük ölçekli devralmaları, birleşmeleri ve ortak girişimleri incelemeyi amaçlamasına rağmen, birleşme/devralma başvuruları için ciro eşiklerini en son 2012 yılında güncellemiştir. 2021 yılına gelindiğinde, Türkiye’de döviz ve enflasyon oranlarındaki önemli artışlar nedeniyle nispeten düşük kalan bu ciro eşikleri, Rekabet Kurumu’na bildirilen işlem sayısında da önemli bir artışa neden olmuştur.

Değişiklik öncesinde 2010/4 Sayılı Tebliğ’e göre aşağıdaki durumlarda birleşme ve devralma bildirimi zorunlu tutulmuştur:

• İşlem taraflarının Türkiye pazarındaki toplam cirolarının 100 milyon TL’yi, işlem taraflarından en az ikisinin ayrı ayrı cirolarının Türkiye’de 30 milyon TL’yi aşması veya
• Devralınacak varlık(lar)ın veya işletmenin veya birleşme taraflarından birinin Türkiye cirosunun 30 milyon TL’yi, işleme taraf olan diğer taraflardan en az birinin küresel cirosunun ise 500 milyon TL’yi aşması.

2022/2 Sayılı Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren aşağıdaki eşikleri aşan birleşme ve devralmalar bildirime tabi olacaktır:

• Türkiye pazarında işlem taraflarının toplam cirolarının 750 milyon TL’yi ve işlem taraflarından en az ikisinin ayrı ayrı cirolarının Türkiye’de 250 milyon TL’yi aşması veya
• Devralmalarda devredilen varlık(lar)ın veya devralma konusu işletmelerin ve birleşmelerde taraflardan en az birinin Türkiye cirosu 250 milyon TL’yi, işleme taraf olan diğer taraflardan en az birinin dünya çapındaki cirosunun 3 milyar TL’yi aşması.

2. Teknoloji Şirketleri için İstisna:

2022/2 Sayılı Tebliğ teknoloji işletmeleri için de yeni bir birleşme kontrol rejimi getirmiştir. 2022/2 Sayılı Tebliğ’de teknoloji işletmeleri; (i) dijital platformlar, (ii) yazılım ve oyun yazılımları, (iii) finansal teknolojiler, (iv) biyoteknoloji, (v) farmakoloji, (vi) tarım kimyasalları ve (vii) sağlık teknolojileri olarak tanımlanmıştır.

2022/2 sayılı Tebliğ’in 2. maddesinin ikinci fıkrasına göre Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya Türkiye’de Ar-Ge yapan veya Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan teknoloji işletmelerinin devralınmasında 250 milyon TL eşiği uygulanmayacaktır.

Teknoloji işletmelerinin yerel ciro eşiklerinin kullanımından muaf tutulması sonucunda, bu işletmeler Türkiye’de neredeyse kategorik olarak bildirime tabi hale gelmiştir. Bu kapsamda, teknoloji işletmelerinin devralınmasına ilişkin işlemlerin Rekabet Kurumu onayına tabi olması ve söz konusu işletmelerin korunması amaçlanmaktadır.

3. Ciro Hesaplamalarının Uyumlu Hale Getirilmesi:

Rekabet Kurumu, finansal kuruluşların ciro hesaplamalarını da revize etmiştir.

Buna göre, 2022/2 sayılı Tebliğ, “katılım bankaları” terimini hariç tutmakta ve bankaların tüm yasal şekillerini kapsayan genel olarak “bankalar” terimine atıfta bulunmaktadır. Böylece bankaların, finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketlerinin, aracı kurumların ve portföy yönetim şirketlerinin, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinin birleşme ve devralmaları için gerekli ciro eşiklerinin hesaplanması yürürlükteki mevzuata uyumlu hale getirilmiştir.

4. E-Devlet Üzerinden Bildirim Formu Gönderimi:

2010/4 Sayılı Tebliğ kapsamında bildirim formu ve ekinde bulunan belgeler fiziki teslimat ile Rekabet Kurumu’nun Ankara’daki merkezine teslim edilmektedir. Ancak, değişikliğe göre, Rekabet Kurumu’na yapılacak birleşme/devralma başvuruları için isteğe bağlı “e-devlet” platformu da seçenekler arasına eklenmiştir. Bu e-gönderim platformu son zamanlarda uygulamada kullanılmaya başlanmış olsa da 2022/2 Sayılı Tebliğ ile resmiyet kazanmıştır.

5. Etkin Rekabetin Önemli Ölçüde Engellenmesi:

4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinin birinci fıkrası uyarınca birleşme ve devralma başvurularında uygulanan test 16 Haziran 2020 tarihinde değiştirilmiştir. Rekabet Kurumu tarafından birleşme ve devralma denetimlerinde yapılan “hâkim durum testi” yerine Avrupa Birliği’ndeki yaklaşıma uygun olarak “etkin rekabetin önemli ölçüde engellenmesi” (“SIEC”), getirilmiştir.

4054 sayılı Kanun ile ikincil mevzuatın uyumlaştırılması için 2022/2 Sayılı Tebliğ’de şu ifadelere yer verilmiştir:

“Başta hâkim durum yaratılması ya da mevcut bir hâkim durumun güçlendirilmesi olmak üzere ülkenin bütününde yahut bir kısmında etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran birleşme veya devralmalara izin verilmez.”

“Bir ya da birden fazla teşebbüsün başta hâkim durum yaratılması” ibaresi “başta hâkim durum yaratılması ya da mevcut bir hâkim durumun güçlendirilmesi” şeklinde değiştirilerek uyum sağlanmıştır.

6. Yeni Bildirim Formu:

2010/4 Sayılı Tebliğ’in eki olan bildirim formunda da değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik ile Rekabet Kurumu, istenen bilgilerin detaylandırılmasını ve bildirimlerin Rekabet Kurumu’na eksiksiz olarak iletilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

Buna göre, yeni bildirim formu, işlem taraflarının Türkiye’de etkilenen pazarların bulunduğu durumlarda, tarafların bu pazarlarda sahip oldukları pazar paylarına bakılmaksızın ayrıntılı pazar bilgisi vermelerini gerektirmektedir. Yani Rekabet Kurumu, zorunlu “uzun form” bildirimi için pazar payı eşiklerini kaldırmıştır.

Öte yandan, bildirim formunun giriş kısmının 2. paragrafına göre, işlem taraflarının yalnızca iki durumda “kısa form” bildirimi yapması mümkündür: (i) İşlem taraflarından birinin, ortak kontrole sahip olduğu bir teşebbüsün tam kontrolünü elde etmesi veya (ii) Türkiye’de etkilenen pazar bulunmaması.

III. SONUÇ

Ciro eşiklerinin önemli ölçüde yükselmesi ile birlikte 2010/4 Sayılı Tebliğ çok daha az işlemi kapsayacağı için Rekabet Kurumu’na bildirilen işlem sayısının azalması beklenmektedir.

Teknoloji işletmelerinin devralınması için getirilen bildirim zorunluluğu, teknoloji ve dijital platformların Rekabet Kurumu’nun odak noktasında olduğunu ve gelecekte bu platformlara ilişkin daha fazla düzenleme yapılabileceğini göstermektedir.